Geniale eenvoud en virtuositeit
29 oktober 2016 - Bergen NH, Ruïnekerk
30 oktober 2016 - Warmenhuizen, Oude Ursulakerk
O.l.v. Jan van Zelm
Met medewerking van:
- Domenica Strijktrio
- Irene van den Heuvel (cello)
- Pieter Rynja (klavecimbel)
Samenstelling Dieci Cantanti:
- Stephanie Besteman (sopraan)
- Jennemieke Otger (sopraan)
- Simone Sohier (mezzo)
- Maria Snijders (mezzo)
- Anneke Breukel (alt)
- Esther Kasbergen (alt)
- Tom Theunis (tenor)
- Nico Bakker (tenor)
- Philip Waardijk (bas)
- Jan van Zelm (bas)
Programma
|
Claudio Monteverdi (1567-1643)
|
Quante son stelle in ciel Dolci miei martiri Sestina Fugge il verne dei dolori |
| Johann Sebastian Bach (1685-1750) |
Goldberg variaties in een bewerking voor strijktrio van D. Sitkovetsky
Aria, gevolgd door variatie 1 t/m 8 |
| Claudio Monteverdi |
Il lamento della Ninfa soli: Maria Snijders (s), Tom Theunis (t), Nico Bakker(t), Philip Waardijk (b) |
|
Pauze |
|
| Claudio Monteverdi |
Come farò cuor mio
solo: Stephanie Besteman (s) Hor care Canzonette Lidia spina del mio core |
| Johann Sebastian Bach |
Goldberg variaties in een bewerking voor strijktrio van D. Sitkovetsky
Variatie 12, 13, 30, Aria da capo |
| Antonio Lotti (1667-1740) | La vita caduca |
| Claudio Monteverdi | De la bellezza le dovute lodi |
Geniale eenvoud en virtuositeit
in de muziek van Monteverdi, Lotti en Bach
In alle vormen van kunst wordt de periode van de barok in de eerste plaats geassocieerd met overdaad, versieringen en (soms inhoudsloze) virtuositeit. In de muziek uit deze periode kwam het vooral tot uitwassen van overdaad in de barokopera waar de ster-zangers absoluut heer en meester waren en de poëtische en muzikale inhoud van de voorstelling soms helemaal ondergeschikt werd gemaakt aan de capriolen van de solisten.
Toch waren er ook in de barokperiode componisten die bij het componeren én het uitvoeren van hun muziek de inhoud voorop stelden. Monteverdi, Lotti en Bach zijn daarvan voorbeelden.
Monteverdi (1567 - 1643) was als groot vernieuwer van de muziek van zijn tijd in staat tot het schrijven van grootschalige en complexe werken. Daarnaast echter schreef hij Scherzi Musicali, eenvoudige muziek voor kleine bezettingen die toch onmiddellijk aanspreekt door de levendigheid van het ritme en de volstrekt persoonlijke harmonieën en melodieën waaraan hij altijd meteen is te herkennen.
Antonio Lotti (1667 - 1740) grijpt in zijn ‘La Vita Caduca’ terug op de vroegere madrigaalkunst die een eeuw eerder in de madrigalen van Monteverdi een hoogtepunt had bereikt. De korte tekst over de vergankelijkheid van al wat leeft wordt door Lotti uitgewerkt tot een compositie die de luisteraar meevoert in een achtbaan van klank, ritme en harmonie. Ook in de Goldberg Variaties van Johann Sebastian Bach (1685 - 1750) is het hele spectrum van uiterste eenvoud tot grote complexiteit te horen.
Ondanks de afstand in tijd en plaats waarin deze componisten werkten, maakten ze deel uit van dezelfde muzikale traditie. Monteverdi was - net als Lotti bijna een eeuw later - muzikaal leider van de San Marco in Venetië, één van de meest prestigieuze muzikale functies in het Europa van die tijd.
Het werk van Lotti was ook in het Duitsland van Bach bekend. Bach heeft een uitvoering van één van Lotti’s opera’s meegemaakt en had een partituur van een mis van Lotti in zijn bezit.
Als luisteraar én uitvoerenden kunnen we genieten van de geniale eenvoud en virtuositeit van deze muziek.
Jan van Zelm